Leonard Cohen "In My Secret Life"
Wojciech Mann


Fot. A.Corbijn / Selection.

   Tak naprawdę to już niewiele da się zrozumieć. No bo jak ?  Z jednej strony mówią nam, że statystyczny Polak jest niedoukiem, nie zna języków i nie rozumie, co się do niego drukuje albo mówi. Słyszymy, że rynek muzyczny jest zdominowany przez kilka tzw. majors, czyli potentatów, którzy dyktują bezpieczne, korzystne dla siebie, rozwiązania. Wydawałoby się, że jedyne płyty, które chce kupić rodak, to składanki z hopsasa przebojami i biesiadno-festynowe zaśpiewy rodem z TVP2.

   Z drugiej strony dowiadujemy się, że jednym z największych przebojów fonograficznych pierwszego półrocza 2002 roku jest płyta "Ten New Songs" Leonarda Cohena, a w dziesiątce polskich radiowych hitów tygodnia obok różnych Kylie Minogue i Celine Dion przez długi czas utrzymuje się piosenka "In My Secret Life" blisko 70-letniego, mruczącego poety. Mało tego, starszy pan otrzymuje nagrodę Fryderyka i na oczach telewizyjnej widowni oblewa sukces polską wódką.

   Leonard Cohen trafił w Polsce pod strzechy, w ogromnej mierze dzięki bezprecedensowej działalności Maćka Zembatego, ale i piszący te słowa miał w tym niewielki udział. Otóż to właśnie ja latem 1968 roku przywiozłem z Londynu małą płytkę z piosenkami "Suzanne" i "So Long, Marianne". Zachwycony obydwoma utworami, natychmiast zacząłem je nadawać w radiowym Programie III, próbując powiedzieć też coś o tekstach, spisywanych chaotycznie, "na ucho" z czarnej płytki. "So Long, Marianne" nie doczekało się polskiej wersji mówionej, gdyż w okolicznościach, które wolę przemilczeć, pewien intelektualista rzucił w moją płytę strzałką-lotką. Niestety, wcelował, tworząc sporą dziurkę, a właściwie dwie, w ważnych miejscach. Nie wybaczyłem mu do dzisiaj. Mimo dziurek Cohen zdołał zauroczyć Polaków swoją dołującą, chwilami lekko perwersyjną twórczością, która idealnie pasowała do czerwonego wina, aromatycznej herbaty i ewentualnie innych dobrych jakościowo przyjemności. Jakby na złość czasom, które w Polsce z używek oferowały ludziom śmierdzącą wódę, papierosy z drewnianymi kołkami wewnątrz i mięso z psa porąbanego razem z budą. Minęły lata.
Dziś Leonard Cohen jest uznanym w Polsce artystą. Obawiam się jednak, że mimo korzystnych danych statystycznych nikt prawie nie wie, o czym jest tak często nadawana piosenka z jego nowej płyty. Może więc przytoczmy ten tekst i dodajmy wersję polską. Podkreślam, że piosenki Cohena to jest poezja, więc proszę traktować tę próbę tłumaczenia z odpowiednią wyrozumiałością.

 "In My Secret Life"

I saw you this morning.
Widziałem cię dziś rano
You were moving so fast.
Tak szybką w ruchach,
Can't seem to loosen my grip
Więc ciągle chyba czegoś
On the past.
W przeszłości szukam.
And I miss you so much.
I tęsknię wciąż do ciebie,
There's no one in sight.
Choć dokoła ciemno,
And we're still making love (2)
To nadal się kochamy
In my secret life.
W mym życiu tajemnym. (3)

I smile when I'm angry.
Uśmiechem złość pokrywam
I cheat and I lie.
I umiem się szczerzyć.
I do what I have to do
Robię to, co potrzeba,
To get by.
By jakoś przeżyć.
But I know what is wrong.
Ale wiem, czym jest zło,
And I know what is right.
I dobro uchwycę,
And I'd die for the truth
I umarłbym za prawdę
In my secret life.
W mym tajemnym życiu.

Hold on, hold on, my brother.
Trzymaj się, mój bracie,
My sister, hold on tight.
I trzymaj się siostro,
I finally got my orders.
Dostałem rozkazy,
I'll be marching through the morning
Z rana ruszam ostro.
Marching through the night,
A kiedy się ściemni,
Moving cross the borders
Przekroczę granice
Of my secret life.
W mym życiu tajemnym.
Looked through the paper
Wieści w gazecie
Makes you want to cry.
Zmuszają do łez
Nobody cares if the people
I każdy ma w nosie,
Live or die.
Czy umrzesz, czy nie.
And the dealer wants you thinking
Najlepiej, byś widział
That it's either black or white.
Świat w bieli i czerni,
Thank God it's not that simple
Na szczęście nie u mnie,
In my secret life.
W mym życiu tajemnym

I bite my lip.
Więc z samozaparciem
I buy what I'm told:
Przyjmuję ten świat,
From the latest hit,
Nowości, a także,
To the wisdom of old.
Co wiedział mój dziad.
But I'm always alone.
Alem zawsze samotny
And my heart is like ice.
I w sercu zimnica.
And it's crowded and cold
I tłoczno jest, i mroźno
In my secret life. (4)
W mym tajemnym życiu.